Rosa Miriam Elizalde – La Jornada (México)

“O que se ocupa dos asuntos de Cuba son eu, se non lle importa”. Esta fora a resposta de Fidel Castro a un funcionario do ministerio de Relacións Exteriores (Secretaría de Estado) dos EUA, nun casoi  comentado durante décadas nos círculos diplomáticos.

Sucedera 16 de abril de 1959, no Salón South America do hotel Statler-Hilton de Washington, á saída dun xantar co ministro secretario de Estado interino Christian Herter.  Naquel encontro, o director da Oficina de Asuntos do Caribe, William Wieland, dependente da Secretaría de Estado, presentouse con estas palabras a Fidel: “Eu son a persoa que se ocupa dos asuntos  de Cuba”. O líder cubano parouno en seco; non é só que falase as razóns senón que lle fixo unha rectificación histórica.

Antes de 1959 os embaixadores dos EUA en Cuba adoitaban actuar como procónsules afeitos a dar ordes e nomear e cesar gobernos baixo a presunción de que a illa era unha prolongación da Florida. A inicios do século XIX, John Quincy Adams expresara a arela de Cuba cair coma “froita madura” nas mans dos EUA. Anos máis tarde, trala Guerra hispano-cubana, Washington impuxo a Emenda Platt, pola que se arrogaba o dereito a ocupar militarmente Cuba, instalar ilegalmente unha base naval en Guantánamo e nomear gobernador interino na illa segundo lle petara. Foi o limiar do que os historiadores chamaron a república mediatizada, gobernada dende os EUA por delegación de tiranos que eles mesmos nomeaban.

Un dos casos máis escandalosos do Departamento de Estado entrometido en Cuba, sucedeu  en 1933, cando Franklin D. Roosevelt encargou ao embaixador Sumner Welles mediar na crise política provocada pola ditadura de Gerardo Machado. Chegou cun aviso concreto: “se Machado non pon orde no galiñeiro, regresarán as cañoneiras ao porto da Habana”. Welles negociou primeiro co ditador, a seguir coa oposición e, finalmente, impuxo un presidente provisional que non logrou deter a revolución sobrevida nese ano e a seguir mandouno  marchar, coa resolta complicidade estadounidense.

Tal foi o protagonismo dos embaixadores enviados pola Casa Branca que o goberno provisional constituído en 1934 tras un golpe de Estado coñécese na historia de Cuba como o triunvirato “Caffery-Batista-Mendieta”, co substituto de Sumner Welles, Jefferson Caffery, á cabeza do poder político do país. Earl E. T. Smith, o embaixador ao que sorprende a Revolución de 1959, chegou a se sincerar no Congreso dos  EUA: “Cuba era (ate daquela) unha república estadounidense”.

Co triunfo da Revolución, acabaron as componendas de Washington, mais non así as conspiracións e a cara lavada dos funcionarios dos EUA. Por exemplo, o xefe da misión diplomática na Habana durante a administración Bush Jr, coñecido polo pobo cubano como O Cabo Cason, por converter a Oficina de Intereses dos EUA en centro de conspiración e compra de disidentes baixo pretexto de defender os dereitos humanos.

Hoxe, o embaixador chámase Mike Hammer, para o caso encargado de Negocios da embaixada dos EUA na Habana. Ao risoño Hammer  deulle por percorrer o país de furón galistreiro na procura de opositores acubillados nas nóminas das axencias imperiais e aldraxar coas súas supostas “honras” ao heroe nacional José Martí, o primeiro gran ante-imperialista da historia cubana. Sempre a vista dunha cámara, en redes sociais, onde a xente pregúntalle se esta provocación continuada obedece á orde de Marco Rubio de agotar a paciencia do goberno cubano.

Hai uns días protagonizou unha conferencia de prensa en Miami que mais que exercicio de propaganda frustrado, acabou sendo un intento de autoafirmación e confianza nos mecanismos publicitarios do Departamento de Estado. Hammer vestiu seu discurso de causa solidaria e de argumentación sicolóxica a prol  do intervencionismo, nada disimulado polos embaixadores norteños en máis dun século. Volveu co retrouso de o bloqueo inexistentes e das sancións dos EUA contra Cuba afectar só ao goberno e non ao pobo cubano, coma se o diplomático estivese acreditado na lúa.

Polo simple feito de os EUA asumir a súa condición de imperio e os demais conformarnos coa condición de súbditos, Hammer quere convencernos de que “Washington e quen se ocupa de Cuba”. Nada menos certo e cando xoga a ser influencer en Instagram é ainda máis lamentábel, cun estilo para a mentira que recorda as cintas de vídeo das Golden Girls, antes que da era da internet

Tradución ao Galego para TSA por Calina Regueiro.

Rosa Bastabales TSA

Pedro Trigo, heroe do asalto ao Moncada, foi a imaxe radiante da galego-cubanía solidaria que inventara Neira Vilas cando asulagado nun mar de fichas de mambises galegos no arquivo por él organizado no Instituto de Literatura e Linguística da Habana, houbera de procurar un nome que conciliase a nacionalidade de tantas mulleres e homes de procedencia galega que entregaran o mellor da súa vida á Revolución Cubana. Pedro ven de morrer en Barcelona a piques de cumprir 97 anos, na casa da súa filla, coa que vivía retirado. Nacera na Habana en 1929, de páis emigrantes galegos. Na súa personalidade déronse os dous compromisos galego e cubano por excelencia, dende unha visión de clase e de defensa da independencia común ás dúas beiras do mar.

Trigo puido aportar información periódica de Cuba de primeira man e denunciar o bloqueo en convocatorias públicas da Asociacion de Amizada Galego-Cubana Francisco Villamil nas que foi participante comprometido por todo o país. O seu vibrante relato do Asalto ao Moncada no que proliferan os apelidos de revolucionarios galego-cubanos, forma parte dos arquivos de Radio de todo o país.

Residindo en Calabazar, na beira da Habana, nunca perdera contacto con Ourol (Viveiro) onde vivira dos dous aos dez anos e conservaba ben de parentes. Esta relación permitíralle con naturalidade formar parte dunha candidatura nacionalista en Lugo e de presidir iniciativas locais de lembranza e homenaxe do seu irmán Xulio, heroe de Moncada, na comarca de Viveiro.  De feito, a Asociación Galego-Cubana do Viveiro leva o nome de Xúlio Trigo.

No 61 aniversario da xesta que marcou o abrente da Revolución Cubana. Miguel Anxo Fernandez Lores, alcalde de Pontevedra, recibiu a Pedro Trigo e a José Antonio Solana, Cónsul Xeral de Cuba, e a directivos da Francisco Villamil.  Nunha convocatoria a seguir, Trigo contou en primeira persoa a inciativa e preparativos do Moncada fronte unha plural e concurrida asistencia e no seu relato levou a primeiro plano o anti-imperialismo e a completa austeridade de recursos dos conxurados, axudados a penas con ideas, resolución e sacrificio. Interrogado sobre a disposición revolucionaria das novas xeracións citara a Bonifacio Byrne: “A loita de Cuba será eterna até non se ver libre do imperialismo”.  Fora aquela ocasión a segunda homenaxe galega a Pedro Trigo logo da festa organizada 26 de xullo na súa honra en Compostela pola Francisco Villamil coa colaboración de organizacións solidarias de toda Galiza.

Sábado  26 de xullo daquel Aniversario do Asalto ó Cuartel Moncada, tamén chamado Día da Rebeldía, a Asociación de Amizade galego-cubana Francisco Villamil, conxuntamente co  Consulado de Cuba en Galicia, celebrara unha festa comemorativa en Santiago de Compostela. Valentín Alvite, presidente da Asociación, falara do significado desta data para a solidariedade internacional con Cuba. Canda él, estaban Laura Urra, cónsul de Cuba, e Pedro Trigo, heroe do Moncada e membro do Movimiento 26 de Julio.

Pedro e o seu irmán Xúlio, ámbolos dous descendentes de galegos de Viveiro, participaran nos preparativos e no asalto ao Moncada. A cónsul agradeceu a celebración da homenaxe e lembrou aos Cinco, os loitadores antiterroristas cubanos.

Aos seus 86 anos,  facendo gala dunha lúcida memoria, Pedro Trigo repasara  os acontecementos previos a aquel 26 de xullo de 1953 e fixo emocionada  lembranza de Fidel Castro, Raúl, Che Guevara, Camilo Cienfuegos, Abel Santamaría e as compañeiras Vilma e Melba, protagonistas do primeiro intento de derrocamento da ditadura de Batista. O heroico asalto ao Moncada convertiríase logo por dereito propio en alicerce histórico da Revolución Cubana. Fillo dun emigrante de Ourense, Abel Santamaría foi asasinado após logo do asalto ao Moncada, acción da que fora un dos principais organizadores. Abel editara xornais clandestinos e traballou arreo por tecer redes para a revolución. Fidel Castro nunca ocultou o seu enorme aprecio por el. Canción del elegido de Silvio Rodríguez está consagrada a súa memoria. A irmá de Abel, Haydée Santamaría,  tomou parte no asalto ao Moncada. Estivera na dirección do Movimiento 26 de julio e encargouse de armar a guerrilla de Sierra Maestra. Fundou a Casa das Américas, cerne da renovación cultural cubana, que dirixiu até a súa morte, en 1980.

A natural modestia e compromiso comunista de Pedro Trigo contrasta coa folla de servicios que publica o diario Granma na súa despedida. A el se debía a captación de Florentino Fernández León, que na véspera do asalto ao Moncada era oficial do exército de Batista e pola súa mediación puideron  os rebeldes conseguir uniformes e a munición precisa para os decisivos asaltos de 26 de xullo do1953 en Santiago de Cuba e Bayamo.

Dende o resalido da casa de Trigo en Calabazar,  puideran os milicianos aceder a unha golada e realizaren as práticas de tiro precisas para os asaltos.  A maiores de fornecer os contactos para a dotación material do asalto en Oriente Pedro asumiu a intendencia de transporte e reparto que fora trazada na casa de Josefa Yáñez  La Gallega  en sucesivas xuntanzas con Fidel e a avangarda do M26. A excelente memoria de Trigo permitira recuperar cada detalle deste proceso.  

Pedro participara, 28 de xaneiro de 1953, no histórico Desfile de las Antorchas, desautorizado por Batista e organizado pola Federación de Estudiantes da Universidade. Unha marcha de homenaxe a  José Martí, como referencia histórica da reivindicación da independencia de Cuba pola que o Mártir entregara a súa vida na Guerra Chica. Trigo lograra sair con vida do asalto al Cuartel Moncada, foi detido ao regresar a Habana e incorporouse despois a guerra na Serra.

Foi cooperador necesario das compañeiras Melba Hernández e Haydee Santamaría cando estas foran liberadas.  Esta participación crecente nas actividades contra a tiranía batistiana causáronlle a el repetidas detencións en calabozos de SIM e do Buró de Investigaciones.

Pedro fundara as Milicias Nacionales Revolucionarias no aeroporto José Martí que foi o centro da defensa destas instalacións estratéxicas na invasión por Playa Girón, y durante a Crisis de Outubro.

RICARDO RONQUILLO –  Cubaperiodistas

Cando nunha análise do ano 2017, aínda nos comezos do sector privado, un funcionario sentenciaba, como quen invoca aos santos do ceo:  Quen non pode perder é o Estado, viamos no auditorio  caras de sorpresa. Se o único que non pode perder é o Estado, a quen lle corresponde perder logo, a nós? parecían preguntar.

Uns oito anos despois, soubemos que no enguedellado reaxuste que vive o noso Estado socialista, dende varias perspectivas, o Estado perde e ao perder esa estrutura esencial para a liberdade e a xustiza de Cuba, perdemos os que elixíramos o Estado para representar os nosos sacros intereses e os da nación.

Agora mesmo, no medio das duras disxuntivas a que nos obrigan a  férida asfixia e a reconfiguración socialista, vivimos circunstancias nas que o noso Estado sofre perdas e percibímolo a ollos vista, sen necesidade de entrarmos en fonduras académicas e só coa visión dun xornalista atento aos diarios dilemas da Nación:

—Cando se toman decisións sen consenso que non dan na diana dos problemas.

—Cando se establecen disposicións que logo deben seren revertidas,  por non ter medido todos os alcances e condicionantes,.

—Cando se adoptan normas que logo son ignoradas sen que se exerza control bastante.

—Cando nun escenario onde se favorece e require da convivencia e participación de diversos actores económicos, a capacidade de concertación está ausente.

—Cando se evade o fisco, importante mecanismo de redistribución da riqueza.

—Cando non se dá atención diferenciada aos máis afectados pola crise.

—Cando falla a capacidade reguladora.

—Cando as medidas para protexer a capacidade adquisitiva das familias de menos ingresos, terminan por prexudicalas.

—Cando se anuncia medidas circunstanciais que se estenden no tempo e permanecen sen explicación.

—-Cando persisten problemas graves e a información non axuda a comprendelos.

Conto só algunhas das que están máis a vista e crean maior preocupación pública, nomeadamente entre a maioría da poboación consciente da responsabilidade do noso Estado, esencial para a preservación da independencia nacional e a xustiza social como principios irrenunciábeis.

Hai tamén quen, para tentar defender as rectificacións e transformacións actuais, fan por ergueren un valado entre os intereses dos traballadores e os do Estado, elixido por eles para representar a soberanía e o país. Outros fan guerra sucia de propaganda.

O anterior, produce inquedanza cando vivimos tempos de recomposición dos papeis do Estado. O noso debate nacional inclúe, entre outros dilemas, cal debería ser a función desa institución, cuxo orixe e atribucións foron analizados por estudosos do socialismo, dende Carlos Marx e Federico Engels (autor este último do texto emblemático A orixe da familia, a propiedade privada e o Estado) até os nosos días.

Certo é que a teoría e a práctica socialistas pasaron unha proba de xeracións. Acabámolo de comprobar durante no VI Seminario Teórico entre o Partido Comunista de Cuba e o seu homólogo vietnamita que tivo lugar hai días na Habana, e no que o tema da propiedade e o papel do Estado nas desafiantes condicións do século XXI suscitaron os debates máis intensos.

O fundador do primeiro Estado de obreiros e labregos e autor dun texto transcendental como O Estado e a Revolución, analizou con fondura este asunto que considerou central. Durante unha conferencia pronunciada na Universidade Sverdlov, o 11 de xullo de 1919, Vladimir I. Lenin recoñeceu que non é doado abordar o tema do Estado e se cadra é no que máis confusión sementaron eruditos, escritores e filósofos burgueses. “Porque é un problema fundamental e básico en toda política e porque, non só en tempos tan revoltos e revolucionarios como os que estamos a vivir, senón mesmo nos máis pacíficos, atoparémolo a diario a causa de calquera asunto económico ou político… Todos os días, por un ou outro motivo, preguntaremos aínda  que é o Estado, cal é a súa natureza, cal a súa significación?”.

Motivos de reflexión que saltaron do inverno ruso ao tórrido Caribe por causa da Revolución Cubana, primeiro propósito socialista no hemisferio occidental. Como teño observado, tamén desde os primeiros días, a Revolución foi perseguida polo andazo do tipo de Estado sobre o cal se estruturaría, e a forma en que se relacionaría co resto das institucións e os cidadáns.

Na letra dos manuais, os revolucionarios usariamos o Estado na fase de transición ao comunismo —onde desaparecería—. No noso caso, como instrumento das maiorías traballadoras fronte á subversión burguesa, Lenin construira  a teoría da Ditadura do Proletariado, no entanto Antonio Gramsci concibiu a complexa concepción da hexemonía, ofrecéndolle ao Estado proletario connotacións educativas e ideolóxicas super-estruturais.

UNHA PRÁTICA SOCIALISTA ROMPEDORA

A inquedanza filosófica e marxista de Ernesto Guevara, deu lugar a unha práctica socialista rompedora e provocadora ben coñecida que levárao a responder dende 1965 á provocación, nun documento que nos legóu as máis lúcidas das súas meditacións. En carta a Carlos Quijano, editor do semanario uruguaio Marcha, o Che admitiu que é común escoitar de boca dos voceiros capitalistas, como argumento na loita ideolóxica contra o socialismo, a afirmación de que este sistema social ou o período de construción do socialismo ao que estamos nós abocados, caracterízase pola abolición do individuo en aras do Estado.

Na misiva apunta, entre outras consideracións, a seguinte: «Este carácter institucional da Revolución aínda non se deu conseguido. Procuramos algo novo que permita a perfecta identificación entre o Goberno e a comunidade no seu conxunto, axustada ás condicións peculiares da construción do socialismo e fuxindo ao máximo dos lugares comúns da democracia burguesa, trasplantados á sociedade en transición… Algunhas experiencias procuraron institucionalizar a Revolución, pero sen demasiada présa. O noso freo maior, foi o medo a que calquera aspecto formal puidese separarnos das masas e do individuo e nos apartase da máis importante ambición revolucionaria que é ver a persoa liberada da alienación”.

Por iso, tralos graves ataques sufridos polo socialismo, algúns deles avizorados polo propio Che, non será doado o salto dun Estado expansivo, coa súa herdanza de paternalismo, como o que tentamos superar en Cuba, a un moito máis pequeno en estrutura, aínda que máis grande pola súa modernidade, eficiencia e sensibilidade social.

A disxuntiva non se decide só nos avances ou as retiradas das políticas públicas que determinan a sorte da profunda transformación estrutural do país, unha das máis notábeis do mundo actual, mesmo que reborden os interesados en pasalo por alto. Tamén se dá na subxectividade individual e na social, razón pola que manipulan para a frustración política mediante o engano para frustrar e desarmar o Estado.

Con tantos anos de preminencia do Estadol en case todos os ámbitos, e afeitos esperar que parte importante das solucións aos nosos dilemas xurdisen desa estrutura, non sempre temos predisposición herdadada para asimilar un cambio cara un Estado cuxo peso e valor non dependerá tanto da súa intervención directa na nosa existencia como da súa capacidade para erixirse en poderoso e eficaz regulador de toda a sociedade.

Non outra cousa cabería esperar se temos conta de que, malia súas deformacións, ese Estado foi esencial na promoción de xustiza e dignidade persoal e nacional, equidade, liberdade e solidariedade tanto na propia sociedade coma n ámbito internacional dos dereitos fundamentais, entre outros atributos dignos de recoñecemento.

Pode darse o caso de faltar preparación en segmentos clave da cidadanía ou de omisión dos responsábeis de facer avanzar o Estado cara ao devandito porto; ou as actuais confusións entre Partido e Estado, se cadra nas funcións estatais e empresariais e outras interferencias, que enrarecen os límites e os espazos de competencia de cada actor no novo deseño institucional da República.

Non por acaso, a colusión entre Estado e Partido está prevista na reforma do modelo económico, incluídas dentro das chamadas Conceptualizacións. O documento contempla o perfeccionamento dos sistemas, organismos e funcións do Estado como reitor do desenvolvemento económico e social.  Implica as políticas sociais universais relacionadas coa saúde, a educación, a seguridade e asistencia social, a cultura, o fomento da actividade física e deportiva, a formación en valores e a calidade dos servizos públicos; a modernización da administración pública; a descentralización de facultades aos niveis territoriais e locais con atención particular aos concellos. Busca aplicar de maneira máis efectiva a política de cadros do Estado e do Goberno e perfeccionar o sistema de normas xurídicas sustentado na Constitución da República, para asegurar os dereitos dos cidadáns.

Na proxección do modelo engádese que as funcións estatais no ámbito económico e social —incluíndo as gobernamentais—, derivan do carácter socialista do Estado Cubano, reitor de todos os actores económicos e sociais até a elaboración, aplicación e perfeccionamento das políticas do Estado e do Goberno, fiscalía e regulamentos oficiais incluidos.

MODELOS DE XESTIÓN E PROPIEDADE COLECTIVA

Nin os máis encarnizados opositores do noso Estado poderían negar que parte importante do esforzo transformador dos últimos anos en Cuba —a Pandemia Coronavírica e o criminal bloqueo político e económico resolto a agravala— dirixiuse precisamente a este propósito, grazas ao cal temos, amais dunha nova estrutura sanitaria  enriquecida, equilibrada e compensada polo Goberno, unha ampla gama de políticas que xeran unha singular metamorfose de toda a sociedade.

Abondaría con citar o cambio de 180 graos no ámbito da propiedade, a partir de definicións como a de que unha cousa é o Estado como propietario, en representación do dono colectivo, que é o pobo, e outra os diferentes modelos en que a propiedade pode xestionarse.

A ampliación acelerada do sector privado nacional, asociada ao fomento das pequenas e medianas empresas, o traballo por conta propia e o fomento doutras formas económicas asociativas, a liberación de ataduras ás empresas estatais para favorecer a súa autonomía  (aínda sen callar ) e a xa para nada “invisíbel” man do mercado (por momentos exageradamente visíbel) decisiva na economía, acento da ciencia e a innovación na xestión e no contacto sistemático coas bases, testemuño dun Estado que cambia os seus roles nas novas regras do xogo legais e institucionais que se derivan da nova Constitución.

Ao fin, é unha proba de confianza no Estado revolucionario que unha maioría de cidadáns atendamos as súas reaccións, e até as esixamos, fronte aos nosos dramas cotiáns: inflación galopante excitada polos actores públicos e privados, desde o básico nos mercados de alimentos até outros produtos, servizos que se resenten, insolidariedade e desorde social, crecente migración, e outros demos menos obxectivos, aínda que mediados por estes, como a perda de perspectiva ou de fe nalgúns segmentos.

O único que non poderiamos permitirnos é que no acomodo das súas funcións e responsabilidades o Estado transfórmese de omnipresente a ausente; que a cidadanía, sobre todos os segmentos máis humildes e golpeados pola situación actual, perciban sicológica e sociolóxicamente que se lles está deixando ao pairo. Sería ir contra a natureza mesma do noso Estado.

É bo recalcar que iso non depende unicamente das reaccións do Estado e da centralidade do Goberno, na mesma medida en que moitas atribucións e decisións trasládanse a outros chanzos e compártense competencias con outras instancias, para acabar cos verticalismos excesivos.

Un problema á vista, que se deriva do anterior, é a falta de congruencia entre políticas, programas e realizacións procedentes das instancias de dirección principais do país e a recepción destas na vida práctica cara ás bases.

Déixase ver que moitos anos de decidir desde arriba atrofiaron a capacidade de manobra política das nosas institucións e da dirixéncia non afeita a unha sociedade moito máis diversa e plural, onde os intereses deixaron de seren lineais ou homoxéneos. Iso reclama dominar os terreos da concertación, unha palabra case esquecida cando se fala de novas formas de participación no noso socialismo.

A intelectual Graziella Pogolotti recomenda aprender a ter dúas orellas e unha boca, como na fábula que nos aconsella escoitar dúas veces e falar unha só. Que as decisións sexan tales, como dicía un grande da nosa historia, que se poidan facer cumprir, para que non volvan as diferenzas entre o legal e o lexítimo. E unha vez que as decisións se concertaron xusta e democraticamente, esixir seu cumprimento e control.

Non vos hai nada mansamente paternal en todo o anterior, como tampouco o será alcanzar o Estado desexado. O agoiro do Grande Vladimiro era certo: a pregunta aínda nos persegue…E hanos seguir perseguindo…

Ricardo Ronquillo é xornalista cubano e Presidente da Unión de Periodistas de Cuba

(Traducido ao Galego por Carola Silva Rego, para TSA)

TSA -REDACIÓN E AXENCIAS

O IX Congreso da CIG celebrado en Compostela reafirmou súa solidariedade co pobo de Cuba e o goberno da Habana, honrado en todo  o mundo  polo proceso revolucionario exemplar e a súa man amiga e sabia en andazos, sanidade emerxente e alfabetización. A CIG reclama o cesamento inmediato do inxusto e ilegal bloqueo que dende hai 62 anos replican trece gobernos de Washington coa anuencia de acubillados do imperialismo baixo capa de democratas. O Congreso reclama tamén a supresión do nome de Cuba da Lista de Países Colaboradores co Terrorismo patrocinada pola Casa Branca.

Cuba é exemplo activo e consecuente de paz e solidariedade e cooperación entre nacións polo que o feito ruín e oportunista de subir o nome da illa nesa lista, e que xusto o faga o país máis terrorista, que máis guerras e mortes e golpes de estado leva provocado no mundo, con constantes violacións das leis vellas de defensa nacional .

A Asemblea entende que os bloqueos e sancións son un recurso vello e teimudo do imperialismo arrogado de democrata e neoliberal, non só para castigar e impedir democracia e progreso nos pobos que defenden a súa soberanía e se recusan o asexo imperialista, senón como unha mensaxe clara contra as nazóns que, exercendo seu dereito pleno á soberanía, optan polo socialismo, a igualdade e a xustiza como alicerces de paz , convivencia  e futuro, en situacións que irmandan Cuba con Venezuela, Nicaragua  e contra as guerras oportunistas de  límites na extrema do sub-continente europeo e con recurso a bombardeo xenocida da poboación sobre o Oriente Próximo.

POLO FIN DO BLOQUEO!

FÓRA O IMPERIALISMO DE CUBA!

CUBA SI, IANQUIS NON!

Rosa Miriam Elizalde – La Jornada

Nun exercicio de cinismo diplomático que raia no delirio, o goberno dos EUA di que Cuba é reo de escravitude moderna pola súa cooperación médica internacional. No en tanto, o goberno de Washington maltrata  emigrantes de América Latina, a plena luz do día e négalles dereito a asistencia legal. O paradoxo non é menor: médicos cubanos salvan vidas nas rexións máis empobrecidas do planeta, e o goberno de Trump encadea a seres humanos de pés e mans, embárcaos como se fosen gado cara a terceiros países e encérraos en centros de tortura.

Cuba sostén dende hai décadas un programa de colaboración médica sen precedentes, coa participación de máis de 600 mil cooperantes sanitarios en 165 nacións. Ese persoal médico enfronta pandemias, furacáns, fames negras e crises humanitarias sobre a base dun principio formulado expresamente por Fidel Castro para a colaboración cubana en saúde: “Nas relacións internacionais, practicamos a nosa solidariedade con feitos, non con palabras”.

Con todo, Washington, desde Bush até Trump, non parou na súa teima por desacreditar ese modelo, acusándoo de “tráfico humano” e “traballo forzoso”, cando o que lles molesta é que Cuba exporta dignidade, tal e como a definira Emanuel Kant: o filósofo alemán distinguía entre os que ten prezo e os que ten dignidade. O prezo é para aquelas cousas que poden ser substituídas por algo equivalente, mentres que a dignidade transcende todo prezo e non admite nada equivalente.

O que acontece ao norte do río Bravo non ten nada a ver coa dignidade. A nova administración Trump, decidida a aplicar unha política migratoria de tolerancia cero baixo parámetros supremacistas, reactivou o mecanismo de deportacións seriadas e sen o debido proceso da lei. Os inmigrantes son deportados sen xuízo nin oportunidade de responder as alegacións contra eles. Son expulsados con grilóns nos nocellos e alxemas nos pulsos, amontoados en avións que os levan non necesariamente ao seu país de orixe, senón ao país que Washington designa como “espazo seguro”.

O caso dos venezolanos deportados ao Salvador é especialmente escandaloso. O país centroamericano, convertido por Bukele nunha cadea vixiada por abellóns (drons) ofreceu ao goberno dos EUA unha infraestrutura de represión sen rendición de contas: o Centro de Confinamento do Terrorismo (Cecot), unha mega-cadea onde o amoreamento, a tortura, a desaparición e a negación do debido proceso e a relación cos familiares son o común, segundo organizacións de dereitos humanos. Washington expón deste xeito a súa violencia migratoria coas leccións ben aprendidas na era Bush: se os detidos están fóra do territorio nacional, non teñen dereitos nin poden reclamar a xustiza dos EUA. Esa foi a doutrina para Guantánamo. Hoxe, Trump recíclaa para deportar e reprimir sen custo xudicial.

Mentres, a maquinaria de propaganda do Departamento de Estado e os seus satélites mediáticos en Miami, seguen co retrouso de que os médicos cubanos son escravos. Mais de que escravitude están a falar? Da lanceta que opera de balde a un neno en Haití? Na vacina que se administra en Angola? Ou nas mans encadeadas do emigrante que foxe do seu país de orixe e acaba nunha cadea salvadoreña sen nome nin avogado? Cal é a diferencia entre esta situación e a dos dos desaparecidos na Arxentina, Uruguai, Guatemala ou Chile, durante a guerra sucia dos anos 70 e 80?

A hipocrisía é vella, mais esta é de cara lavada. Acusar a Cuba do que os EUA practican a escala industrial é unha vella estratexia: culpar á vítima para agacharen seus propios crimes. Os grilóns cos que encadean emigrantes non poden ocultar o verdadeiro rostro do imperio que se di libre e democrático, mentres reproduce, con nova tecnoloxía, as cadeas dos barcos negreiros que pairan aínda  pola conciencia moderna de Occidente.

En Barco de Escravos (Capitán Swing, 2023), o historiador Markus Rediker, norteamericano,  conta a trata sobre o Atlántico dende finais do século XV deica case i fin do XIX, durante 400 anos. “As adegas estaban tan ateigadas que case non tiñan espazo para se daren volta. As cadeas que os amarraban para evitar calquera tentación de fuga, púñalles en carne viva alxemas, pescozo e nocellos”. Exactamente como agora.

O trumpismo prescinde de máscaras: hai barra libre de fascismo e ao que se pase non o botan da festa, senón que o poñen a organizar outra, como esta de culpar a Cuba de escravitude moderna, mentres avións negreiros voan rasantes de Norte a Sur, por riba das nosas cabezas.

(Traducido ao Galego para TSA por Rosa Lourido)