CUBA E INTERNET: MENOS CINISMO, POR FAVOR por Rosa Miriam Elizalde.
Ninguén se conecta a Internet invocando palabras máxicas. Polo menos requírense de tres condiciones ineludibles: a rede de telecomunicacións, as computadoras ou equipos electrónicos que dialogarán cos seus pares no mundo e unha cultura do uso destas tecnoloxías. Se se vive nunha illa, necesítase ademais de cables submarinos para enlazarse a redes continentais máis eficientes que as transmisións por satélite, moi caras e moi lentas.
O bloqueo decretado por Estados Unidos a Cuba existe desde antes do nacemento da Internet en 1969 e supuxo -e supón aínda- un obstáculo frontal a que esas condicións sexan propicias para a Illa. Cero tecnoloxía electrónica pode chegar do mercado a 90 millas das nosas costas, e até 1996 non había maneira de conectarse coa rede internacional, por decisión do goberno dos Estados Unidos.
Desde entón é posible, pero só por eses satélites que converten aos navegantes cubanos e a quen visitan os nosos sitios web en mártires da Internet. Desde 1996, repito, é posible, pero sen as prestacións que pode gozar calquera usuario que non sexa cubano. Alegremente os principais provedores de servizos na web prohibíronos totalmente, facendo súas e aplicando moitas veces de maneira extreterritorial as leis norteamericanas. Aquí non se pode ver Google Earth, nin descargar Google Talk ou Crome, nin usar o chat de Hotmail, nin acceder aos softwares gratuítos de Microsoft, nin adquirir dominios internacionais que parezan favorecer o turismo cara a Cuba, por mencionar algúns servizos. Cando detectan un IP cubana, estas empresas, estean en Alaska ou en España, en París ou Canadá, advírtennos que “vostede non pode recibir este servizo porque vive nun país considerado terrorista polos Estados Unidos”, palabras máis palabras menos.
Cada metro de cable e cada peza de computadora, Cuba tívoa que comprar a prezos até dez veces máis caros en mercados alén do mundo, mentres cada megabytes (MB) de conexión contratado a Estados Unidos necesita dun permiso do Departamento do Tesouro. Até este mesmo minuto, o país enteiro dispón dun ancho de banda similar ao dun café internet en Bethesda, un suburbio de Washington: 302 MB de baixada e 180 de saída. Ou aínda máis gráfico: o servidor en Alemaña -Strato- que aloxa o publicitado blog de Yoani Sánchez posúe un ancho de banda 60 veces superior ao que dispón toda Cuba: 20 gigabytes (GB).
Pero esta realidade aséntase sobre un paradoxo que xeralmente se obvia nas análises sobre a Internet cubana. O país bloqueado por máis tempo no mundo, acosado e satanizado, está en condicións, como ningún outro na rexión, de dar un salto tecnolóxico extraordinario no uso da Rede de Redes, cando tres daquel catro circunstancias que falabamos ao principio sexanlles realmente dadas.
Todas as escolas primarias cubanas teñen laboratorios de computación, incluíndo aquelas a as que asiste un só neno nos lugares máis remotos da montaña. A computadora é un instrumento familiar en todos os niveis de ensino, en todas as dependencias públicas e en todos os barrios. Nunha poboación de 11 millóns de habitantes, 2 000 000 pasaron cursos no Novo Club de Computación e centos de miles de mozos estudan ou estudaron as carreiras de Informática en politécnicos e universidades.
Se Cuba fose un “inimigo da Internet”, o retrouso de quenda, por que investiu tanto na preparación da poboación nestas tecnoloxías, empezando polos nenos de idades moi temperás? Por que un país que padece un brutal bloqueo informático -ademais do outro que tenta rendernos por fame e enfermidades-, obstinadamente capacita a millóns de persoas e estende nas provincias filiais dunha universidade como a de Ciencias Informáticas, que non ten nada que envexarlle aos seus pares no mundo? Se non lle interesase que os seus cidadáns se enlacen á rede internacional, por que asinou un contrato con Venezuela para tender en próximos anos un cable submarino de máis de 500 quilómetros desde A Guaira até Santiago de Cuba?
A resposta é simple: porque a decisión de Cuba de estender o uso social da rede non é retórica, e o investimento nestas tecnoloxías non empezou como en todas partes -favorecendo primeiro a grupos economicamente privilexiados e elites tecnolóxicas-, senón facilitando os espazos sociais e preparando a todo o mundo para o gran salto tecnolóxico que necesariamente tería que darse, con bloqueo ou sen bloqueo.
De modo que a recente publicación na Gaceta de Cuba da decisión gobernamental de estender o servizo de Internet nas oficinas de Correos só explica que o país, polos seus propios medios, busca novas fórmulas para mellorar as comunicacións, pero no absoluto é unha proba de que Cuba agora se abre á Rede de Redes. Está aberta desde o principio, porque lle custou millóns preparar á súa xente, producir tecnoloxías propias e investir a prezos máis caros na súa infraestrutura tecnolóxica, bregando ademais con implacables castigos, acusacións, ciber-vedettes e trampas dos Estados Unidos.
Aínda está por ver que se concretará das recentes regulacións da administración Obama. Se entre as medidas anunciadas polo Presidente e os regulamentos para empezar a facelas realidade mediaron case seis meses, as posibilidades de contratos entre empresas dos países para mellorar o servizo de telecomunicacións pode tardar aínda bastante máis.
A miña opinión persoal é que se en breve o cable submarino norteamericano esténdese eses 15 quilómetros que median entre o Atlántico e A Habana, e as empresas de telecomunicacións de ambas as nacións negocian en condicións de normalidade e respecto, o salto de Cuba na Rede será inmediato para beneficio dos cubanos e da comunidade de Internet, bloqueada tamén polo bloqueo e excluída das contribucións científicas, as solucións tecnolóxicas e os nichos de indubidable valor cultural que posúe a Illa. E se isto ocorre, non será por vontade de Estados Unidos, senón a pesar deste país. É cínico esquecer que Cuba, soa e contra vento e marea, adiantou moitísimo nesta dirección. E honra a quen honra merece.
Fonte: Rebelión
