TSA

O tribunal internacional constituído en Bruxelas para tratar do bloqueo estadounidense contra Cuba pronunciou 17 de Novembro unha razonada sentenza na que establece que a intervención de sucesivos gobernos de Washington contra a illa dende 1962, viola o Dereito Internacional,  transgrede normas universais de convivencia e pode constituir delicto de Xenocidio. O fallo determina que o cerco económico, comercial e financeiro imposto por sucesivos titulares da Casa Branca, transgrede a Carta da ONU, que consagra o principio de soberanía, a Declaración Universal dos Dereitos Humanos e os acordos da Organización Mundial de Comercio, entre outras. Logo de escoitar as alegacións da Fiscalía e as testemuñas sobre o dano humano e económico do bloqueo, o tribunal lembrou que os gobernos dos EUA aplican este sistema unilateral coercitivo dende hai máis de 60 anos sen interrupción, con dano para as condicións de vida de todo un pobo e frustración constante dos seus obxectivos razonábeis de progreso.

O Tribunal Internacional sobre as sancións de Estados Unidos contra a República de Cuba pronuncia a seguinte sentenza:

 As amplas sancións políticas e económicas impostas á República de Cuba desde 1960 até a data violan o dereito internacional. Estas inclúen, sobre todo, os artigos 2(4) e 2(7) da  Carta da ONU sobre a protección da soberanía, a autodeterminación e a prohibición de intervención, os artigos da Declaración Universal de Dereitos Humanos (DUDH) de 1948 e o Pacto Internacional de Dereitos Económicos, Sociais e Culturais (PIDESC) de 1966, así como como as disposicións da Organización Mundial do Comercio (OMC) sobre a protección da liberdade de comercio e numerosos principios do Tratado da Unión Europea (TUE, Tratado de Maastricht).

Fundamento do caso

I. Desde 1960, Estados Unidos creou unha rede cada vez máis ampla de sancións contra

todos os ámbitos da vida social en Cuba, que afectan profundamente as condicións de vida da poboación  cubana. A partir da “Lei de Comercio co Inimigo” de 1917, o goberno de Estados Unidos promulgou unha serie de leis e regulacións adicionais despois da revolución en Cuba en 1959. Estas inclúen a a “Lei de Asistencia Exterior” de 1961, o “Regulamento de Control de Activos Cubanos” de 1993, a ” Lei da Democracia cubana “de 1992, a chamada “Lei Torricelli”, a “Lei da liberdade cubana e a solidariedade democrática” de 1996, a chamada “Lei Helms-Burton” e a “Lei de Reforma das Sancións Comerciais e mellora das exportacións” de 2000. O obxectivo de todas estas medidas era destruír os logros sociais, económicos e culturais da revolución de 1959. Xa en 1960, Lester Mallory, Subsecretario de Estado Adxunto para Asuntos Interamericanos, expuxo abertamente a estratexia da administración estadounidense: o obxectivo era debilitar a vida economica cubana, provocar fame e desesperación e sementar descontento co fin de facilitar o cambio de réxime. Literalmente: “Deben ser usados rapidamente todos os medios posibles para debilitar a vida económica de Cuba […] mediante a  denegación de diñeiro e subministracións a Cuba para diminuír os salarios monetarios e reais, para provocar a fame,  a desesperación e o derrocamento do goberno”. Estes principios criminais guiaron a política de sancións de Estados Unidos contra Cuba até o día de hoxe.

O Tribunal escoitou a numerosas testemuñas e reuniu numerosas probas durante dous días de audiencias. Escoitou a acusación detallada e examinou os argumentos en defensa da acusada  administración estadounidense. Presentáronse numerosos exemplos da profunda intervención das sancións en case todos os ámbitos da vida social, dando a impresión dun total bloqueo a Cuba con novas e novas restricións. A única flexibilización das viaxes e as transferencias de diñeiro a, e de, Cuba,  baixo o presidente Barak Obama foi levantada  novamente pola Administración de Donald Trump e reforzada con medidas  adicionais. Tampouco o cambio de goberno do presidente Biden  trouxo alivio.

As sancións afectan a todo o sector económico e financeiro e apuntan contra a soberanía tecnolóxica de Cuba, vital para o desenvolvemento económico e o acceso a innovacións tecnolóxicas. As transaccións de pagos internacionais están pechadas para Cuba como evidenciou a práctica actual mostrada no contexto deste Tribunal. Ningún país pode abordar un proceso de modernización tecnolóxica baixo estas condicións.

2

As sancións causaron os máis graves danos a todo o sector da saúde pública.  O sistema de saúde en Cuba gañou recoñecemento mundial pola súa exemplar atención á poboación, pero tamén polos destacados resultados da súa investigación farmacéutica e procesos industriais. Os efectos extraterritoriais do bloqueo obstaculizaron severamente, e moi a miúdo imposibilitaron, a importación de compoñentes necesarios para a produción de medicamentos, así como a cooperación médica internacional. Durante o período de abril de 2019 a marzo de 2020, o Bloqueo dos EUA. provocou perdas no sector saúde por 239. 803 .690 dólares, o que supón case 80 millóns máis que as perdas rexistradas no período anterior á Pandemia de COVID-19.

O bloqueo provocou unha redución cada vez maior da subministración de combustible, que non só obstaculiza todos os esforzos no progreso industrial, senón que tamén eleva o custo das subministracións diarias para a poboación. Isto tamén é fortemente sentido na agricultura, para a cal as sancións teñen dramáticas consecuencias, xa sexa na importación de fertilizantes e herbicidas ou no funcionamento do sistema de rega. O sector educativo, internacionalmente recoñecido como exemplar, non se libra tampouco das sancións. Estas obstrúen gravemente todas as oportunidades de educación en liña, obstaculizan a cooperación internacional e a dotación a escolas e universidades do equipamento e material didáctico debido á falta de divisas. O bloqueo ao sector das telecomunicacións e as tecnoloxías da información ten un impacto negativo nas posibilidades para  os cubanos de contar cunha infraestrutura adecuada, maior acceso a Internet e informatización.

En xeral, as probas reunidas a partir de testemuñas, vídeos e documentos deron a

impresión dun ataque concentrado sobre as estruturas básicas da sociedade cubana, os seus medios de vida e capacidades de desenvolvemento, o cal é único e sen precedentes na historia pola súa duración e alcance.

II.

Esta práctica de sancións contra a República de Cuba viola o dereito internacional en todos os aspectos.

Isto tamén foi recoñecido recentemente pola Asemblea Xeral das Nacións Unidas nas súas resolucións do 23 de xuño de 2021 (A/RES/75/289) e o 3 de novembro de 2022 (A/RES/77/7) e o 4 de novembro de 2023 na petición de Cuba (A/78/L.5) e o seu chamamento ao goberno de Estados Unidos a derrogar as súas leis.

  1. As sancións violan claramente a soberanía de Cuba, que está protexida polo artigo 2(1) da Carta das Nacións Unidas e a prohibición de intervención en virtude do Artigo 2(4) e (7) da Carta das Nacións Unidas.

O 4 de novembro de 2023, a Asemblea Xeral da ONU, por unha abafadora maioría de 287 votos contra 2 e 1 abstención, pediu aos estados por 31ª vez “que se absteñan de promulgar e

aplicar leis e medidas do tipo mencionado no preámbulo da presente resolución

[Lei Helms-Burton]”.  A resolución baséase na decisión clara de que as sancións unilaterais son ilegais se os seus efectos exceden un certo nivel de gravidade. Aínda que este nivel non está

definido, a duración, o alcance e o obxectivo das sancións non deixan lugar a dúbidas sobre a súa ilegalidade.

Os Estados Unidos tampouco poden invocar motivos de xustificación. As sancións non poden considerarse unha reacción ante unha conduta que viola o dereito internacional. A nacionalización despois da revolución de bens inmobles propiedade de cidadáns estadounidenses, foi de acordo co principio de soberanía de cada estado sobre os seus recursos naturais (Res. UNGV 1803v. 14 de decembro de 1962) e foi xustificada. Ademais, a Lei Helms-Burton e as sancións perseguen expresamente obxectivos completamente diferentes, que non apuntan a unha restitución ou compensación, senón a un cambio de réxime.

 Estados Unidos tampouco pode invocar a protección da seguridade do seu Estado. Aínda que os

Estados Unidos colocou a Cuba nunha lista de estados que supostamente apoian o terrorismo, nunca foron ameazados por Cuba.

2. As sancións impostas por Estados Unidos a Cuba tamén violan numerosos dereitos humanos, en en particular os contidos no “Pacto de Dereitos Económicos, Sociais e Culturais” da ONU

(PIDESC) de 1966. Estes dereitos son tan vinculantes e obrigatorios como os dereitos políticos e civís.

Xa en 1997, o Comité de Dereitos Económicos, Sociais e Culturais afirmou que as medidas unilaterais económicas “a miúdo causan perturbacións importantes na distribución de alimentos, produtos farmacéuticos e subministracións sanitarias, pon en perigo a calidade dos alimentos e a dispoñibilidade de auga potable, interferen gravemente co funcionamento dos servizos básicos de saúde e educación e socavan o dereito ao traballo”.

A evidencia demostrou que estas consecuencias danosas  ocorreron na vida de cubanos.

Isto significa que o dereito a traballar (Art. 6 PIDESC) en condicións xustas e favorables con salarios que permitan unha vida digna (Art. 7, 11 PIDESC) está a ser violado. Como resultado da inflación, só entre xaneiro e outubro de 2022, o prezo medio da canastra de bens e servizos aumentou case un 29%. De outubro de 2021 a outubro de 2022, a inflación aumentou case o 40%. Nesta situación, non só a inflación importada polos prezos do mercado mundial  xoga un  papel clave, senón esencialmente a falta de dispoñibilidade de divisas, agravada polos

efectos intensificados do bloqueo e a incesante persecución por parte do goberno de Estados Unidos de todas as fontes de ingresos no país.

De maneira similar, o dereito á saúde (Art. 12 PIDESC) é violado permanentemente pola obstrución á importación de equipos médicos para clínicas e produtos farmacéuticos para a produción de medicamentos  propios.

O dereito á educación (Art. 13 PIDESC) e o dereito á ciencia e a cultura (Art. 15 PIDESC)

tamén están gravemente ameazados e prexudicados pola falta de equipos e materiais didácticos e o impedimento do contacto internacional científico e cultural.

A diferenza de todos os membros da UE, nin Estados Unidos, nin Cuba nin a UE ratificaron o PIDESC.

Con todo, existe un consenso na comunidade académica internacional de que estes dereitos humanos tamén son vinculantes para os estados e confederacións de estados sobre a base do dereito consuetudinario.

 3. As sancións teñen como obxectivo restrinxir o comercio de Cuba con outros estados, bloqueando a importación e exportación de bens esenciais e destruíndo transaccións financeiras. Por tanto contradín numerosas disposicións do dereito mercantil internacional codificadas na lexislación da OMC. Por exemplo, o art. XI do Acordo Xeral sobre Aranceis Aduaneiros e Comercio (GATT. Xeneral Agreement on Tariffs and Trade, Acordo Xeral sobre Tarifas e Comercio) de 1947, do que Estados Unidos é parte, prohibe a restrición de importacións e exportacións.

A conxelación de activos e a restrición das transferencias e pagos internacionais tamén están prohibidas. O Art. III apartado 2 de “Artigos do Acordo do Fondo Monetario Internacional” do 22 de decembro de 1945 tamén estipula que os membros deben absterse de toda  restrición sobre o pago corrente e prácticas de discriminación de moedas.  

O Art. XVI (1) O AXCS  (Acordo Xeral sobre o Comercio de Servizos) estipula que os membros da OMC, como Estados Unidos, deben outorgar liberdade de circulación de persoas físicas en diversos sectores de servizos. Aquí tamén hai excepcións por razóns de intereses esenciais de seguridade (Art. XIV bis AXCS), pero non se aplican a Estados Unidos en relación con Cuba. Nin as actividades militares, políticas nin económicas de Cuba representan unha ameaza para os  EUA.

Por último, os Estados Unidos néganse a utilizar o sistema de solución de diferenzas previsto

para as disputas comerciais no sistema da OMC, que está expresamente provisto no art. III parágrafo 7 do Anexo 2 do GATT de 1994 “Entendemento sobre normas e procedementos que rexen a solución de controversias”, dispondo expresamente que “[…] en ausencia dunha solución  mutuamente acordada, o primeiro obxectivo do mecanismo de solución de diferenzas é usualmente asegurar a retirada das medidas en cuestión [neste caso, o bloqueo] se se determina que son

incompatibles coas disposicións de calquera dos acordos abarcados”. Estados Unidos nunca estivo interesado nunha solución pacífica ás cuestións en disputa, xa que quería debilitar a posición económica de Cuba para derrocar ao goberno.

4. As sancións contra Cuba teñen efectos de longo alcance sobre empresas extraterritoriais e

estados, xa sexa no ámbito do comercio, as finanzas, o investimento ou o turismo. Nas súas repetidas resolucións pedindo o levantamento das sancións estadounidenses, a Asemblea Xeral da ONU citou a Lei  Helms-Burton en particular, xa que apunta a  “efectos extraterritoriales contrarios á soberanía doutros Estados, os intereses lexítimos das persoas baixo a súa xurisdición e a liberdade de comercio e navegación” (ONU DOC A/RES/74/7). En 1996, a UE tamén condenou as  leis e regulamentos con efecto extraterritorial como  violación do dereito internacional, xa que interferen coa soberanía de estados estranxeiros en violación da prohibición de intervención. Coa súa chamada resolución sobre o  bloqueo (Regulamento (CE) nº 2271/96 do Consello de 22 de novembro de 1996), prohibiu mesmo que as empresas europeas cumpran coas medidas extraterritoriais, declarou que todas as decisións dun tribunal estranxeiro baseadas nos efectos sobre terceiros das leis sancionatorias son nulas e resoltas nun dereito a compensación por danos e perdas baseados nestas leis.

As medidas legais con efectos extraterritoriales tamén violan os principios centrais de Maastricht, por exemplo N. 3 e 4: “Todos os estados tamén teñen obrigacións extraterritoriais de respectar, protexer e cumprir as obrigacións económicas, dereitos sociais e culturais” e N° 13: “Os Estados deben desistir de actos e omisións que cren un risco real de anular ou menoscabar o goce dos dereitos económicos, sociais e culturais extraterritorialmente”. Finalmente, o Principio N. 22 esixe explicitamente: “Os Estados deben absterse de adoptar medidas, como embargos ou outras sancións económicas, que terían como resultado anular ou menoscabar o goce dos dereitos económicos, sociais e culturais […]. Os estados deben absterse en toda circunstancia de embargos e medidas equivalentes sobre bens e servizos esenciais para cumprir coas obrigacións básicas”.

Segundo o Dereito Penal Internacional codificado no Estatuto de Roma de 1998, os crimes contra a humanidade son aqueles que constitúen ataques xeneralizados ou sistemáticos contra a poboación civil.

. Trátase do exterminio, a esclavización, a deportación ou a expulsión forzosa, a privación da liberdade física e intelectual, a persecución dun grupo por motivos políticos, raciais, étnicos ou nacionais, etc.  Aquí o bloqueo, aínda que o chamen embargo ou sancións, socava a vida, a liberdade, os dereitos e a dignidade das persoas e é un crime contra a humanidade.

Os bloqueos son unha das formas de guerra máis traizoeiras, ilegais e ilexítimas, mesmo se

invocan tratados e leis internacionais para camuflar as súas accións.

Segundo o art. II da Convención de Xenebra de 1948 para a Prevención e a Sanción do

Crime de Xenocidio, parágrafo c, “Inflixir deliberadamente ao grupo condicións de vida

calculadas para provocar a súa destrución física total ou parcial”, é un acto de xenocidio.

O dramático e enorme impacto das leis e regulamentos antes mencionados, mantidos durante

máis de 60 anos, tamén demostra que ningún bloqueo foi tan completo,  prolongado

e brutal contra un pobo como o que Estados Unidos mantivo contra Cuba.

O bloqueo provocou directa e indirectamente a perda de numerosas vidas humanas.

E decisión dos EUA manter este bloqueo até que o pobo cubano decida  dobregarse.

Estados Unidos está decidido a manter medidas calculadas para lograr no longo termo a destrución física de polo menos  unha parte do pobo cubano.

Semellante actitude podería constituír un delito de xenocidio.

5. Dado que as numerosas sancións e as leis estadounidenses nas que se basean son ilegais,

o bloqueo debe ser abolido. Os EUA deben pagar indemnización polo dano causado ao estado cubano, as súas empresas e os seus cidadáns.

Bruxelas, 17 de novembro de 2023. Norman Paech, Suzanne Adely, Ricardo Avelãs, Daniela Dahn, Simone Dioguardi, DimitrisKaltsonis

Farruco Sesto – NÓSdiario

A famosa frase América para os americanos, formulación oficial da Doutrina Monroe en decembro de 1823, nunha intervención ante o Congreso  polo presidente norteamericano que lle dera nome, ven de cumprir douscentos anos. Representa unha época onde unha potencia nacente, os Estados Unidos de América (aínda en plena mocidade, mais cunha xenética imperial que anticipa seu desenvolvemento a futuro) comezaba a disputarlle, xeo-politicamente, os espazos do continente ao imperio británico, así como ás outras potencias europeas que conquistaran e colonizaran eses espazos.

Era un problema de marcaxe do territorio de caza, como no caso do depredador que lles di aos outros: este lugar é meu, está destinado para min e, en consecuencia, vostedes xa non teñen nada que facer aquí.   Desta maneira, os EUA chantaban unha marca a Europa: Coidado con seguir intervindo nesta parte do mundo. A partir de agora, América será para os americanos. (Ou sexa eles)

O verdadeiro significado desa frase, de aromas coloniais e imperiais, reflíctese no tipo de relación dos EUA co resto dos países de América Latina e o Caribe durante estes douscentos anos. Unha historia terríbel e sanguenta, cuxo resultado, cando se cualifica é cuantifica, é arrepiante.

É ben coñecido. Non paga a pena facer reconto dos países invadidos, as democracias intervidas, as ditaduras impostas e alentadas, os presidentes destituídos, os líderes asasinados, os territorios anexionados (que o diga México, que perdeu a metade do seu territorio) e todos os excesos de explotación e control que as forzas imperiais norteamericanas desenvolveron nestes dous séculos contra os pobos americanos. Todo iso como consecuencia directa daquela auto-proclamada hexemonía territorial.

Ora ben, e aquí comeza a segunda parte desta análise, con que evidencia podemos afirmar que segue vixente,  tal como fora exposta, a doutrina Monroe? Ao noso xuízo, así se mantivo ata mediados do século pasado, mais a partir dunha determinada situación histórica e xeopolítica, que tivo que ver co desenvolvemento da Segunda Guerra Mundial, concentrada fundamentalmente no continente europeo, o postulado de América para os americanos, comezou a sufrir unha transformación profunda, sen anular o postulado inicial, ao ampliar o seu ámbito a outro espazo, se cadra superior.

En que consiste esa transformación? Seica os EUA variaron en algo a súa posición con respecto ao espazo americano, comprendido entre o Círculo Polar Ártico e o extremo sur da Patagonia? Non, e aquí precísase ser enfático: os EUA non modificaron seu criterio de América Latina e O Caribe seren teerritorio territorio baixo a súa tutela. O gran cambio que se produce, e isto é o que lle dá esoutra dimensión aínda máis dramática a todo o asunto, é que, na reconsideración non escrita, a propia Europa desaparece como posible contendente e pasa a converterse nun novo espazo dominado ou a dominar.

Tal situación, que comezou a cociñarse ao longo do século XX, completouse e deveu evidente no que levamos do XXI.  Pois se os países suramericanos conforman aínda, desde o punto de vista dos EUA, o seu famoso patio traseiro, o certo é que a vella Europa converteuse tamén noutro patio seu adicional, talvez o dianteiro, o cal parece aceptar en forma submisa.

Unha submisión que é demostrable no militar, no diplomático, no referente á política internacional e as súas directrices (por exemplo, na complicidade coas sancións a outros países do mundo) no financeiro, así como nas grandes liñas da comunicación e a cultura. E nomeadamente na renuncia implícita a proxectarse como polo libre e independente no mundo multipolar que está a nacer.

Traer a tempo presente a Doutrina Monroe, podería resumirse na frase “América e Europa para os (norte) americanos” e notar que, mentres os pobos suramericanos están en rebeldía e resistencia sempre,  con rexo ánimo de loita e vitoria, os gobernos europeos decidiron aceptar, con esa  singular mansedume xa descrita, o seu triste papel subordinado.

Axencias – TSA

“Comezarei recordando que en Gaza están a executar un xenocidio neste intre. Isto sucede a pouco máis de dous mil quilómetros daquí. En nome de Cuba, condenamos resoltamente a marea de violencia e terror desatada contra as persoas que habitan esa beira da Palestina ocupada”. O presidente de Cuba comezou con estas palabras a súa intervención no Cume de Acción Climática, COP28, en Dubái, Emiratos Árabes Unidos. A Asemblea vai estudar o Primeiro Avance Mundial sobre o seguimento do Acordo de París que o presidente cualificóu de “oportunidade única para sancionar a importancia real dos esforzos colectivos contra do  cambio climático”.

Mentres o presidente abría o seu discurso coa condena da criminal ofensiva bélica contra a poboación de Gaza, o Ministerio de Asuntos Exteriores e Expatriados da Autoridade Palestina denunciaba nun comunicado ao goberno de Israel pola guerra “que xa ten causado a morte de máis de 15.000 persoas e feridas a outras 37.000 dende 7 de Outubro”.

David Brooks – Cubadebate

Greg Grandin, historiador da Universidade de Yale e autor dunha completa biografía de Kissinger, afirma que as iniciativas do Premio Nobel da Paz, durante os oito anos nos que gobernara a política exterior de Nixon e Ford como asesor da seguridade nacional e ministro de exteriores, causaran a morte de catro millóns de persoas no Viet-Nam, Cambodia, Laos, Irán e Latinoamérica. Kissinger prometeu esmagar Cuba baixo unha manta de bombas e minar os portos da illa para elevar o bloqueo a cerco de guerra, logo de saber que a Revolución enviara armas e tropa a África para axudar a ao MPLA e derrotar ao goberno racista de Sudáfrica, obxectivos coroados polo éxito que Kissinger comenta con admiración e rencor contra o servizo exterior doa EUA. Kissinger despediuse con 100 anos sen aparente necesidade de pedir perdón.

A primeira convocatoria para Cuba e os EUA restableceren relacións diplomáticas, mediados os 70, acabou coa recomendación de Kissinger de “esmagar aos cubanos” por atrevérense a desafiar Washington e enviar tropas en axuda do movemento de liberación en Angola. Isto é o que aparece en documentos oficiais do goberno de dos UEA liberados  en 2014 polo National Security Arquive (Arquivo de Seguridade Nacional),

Os documentos apareceran no libro Back Channel to Cuba, que revela as negociacións diplomáticas entre Washington e Cuba dende fins dos 70.  No norte do Canal da Bahama nunca deron entendido os estadunidenses é que para Cuba eran de superior importancia a solidariedade cos movementos de liberación de África que a relación con Washington, sinalaran os autores do libro Peter Kornbluh e William Leo Grande, en conferencia de prensa celebrada hoxe no hotel Pierre, o mesmo lugar de onde se celebrara a primeira reunión secreta con vistas a normalizar as relacións, 9 de xullo de 1975.

Néstor García, que daquela era primeiro secretario da Misión de Cuba na ONU, quen participou nesa reunión, contou aos autores que William Rogers, secretario adxunto de Estado para Asuntos Interamericanos, que iniciara as negociacións secretas con Cuba por instrucións de Kissinger, díxolle nunha reunión no aeroporto de Washington en xaneiro do 76: “Néstor, perdoa a expresión pero chingaron todo; están en Angola, e chingaron todo”.

Kissinger tiña vontade de negociar coa Habana e enviara notas con esta intención que propiciara un primeiro intercambio breve entre funcionarios estadunidenses e cubanos no aeroporto A Guardia, en Nova York, 11 de xaneiro do 75. Este primeiro encontro dera lugar a unha segunda cita no hotel Pierre onde, entre outras cousas, os estadunidenses previan un encontro a cara de can entre o ministro de Estado cubano e o propio Kissinger.

No segundo tomo das memorias de Kissinger, o autor fachendea de ter cambiado a situación de debilidade dos EUA en Laos e Cambodia, de bombardear Viet-Nam e Irán e de arrasar as posicións de esquerda e nacionalistas de América Latina coa Operación Cóndor, mais cando reconta o resoante éxito cubano contra os intereses racistas na África de británicos, holandeses, alemáns e estadounidenses, o ministro de exteriores dos EUA fai burlas da torpeza de Carter e da incapacidade do servizo exterior de Washington fronte a brillante diplomacia cubana.

Pero a decisión cubana de brindar apoio militar ao Movemento Popular pola LIberación de Angola (MPLA)  en abril de 1975, xunto co apoio ás forzas independistas de Porto Rico puxo a Kissinger de cuñas. En febreiro de 1976 o secretario de Estado comentoulle ao presidente Gerald Ford na Casa Branca: “creo que imos ter que esmagar a (Fidel) Castro e non poderemos facelo antes das eleccións”. Ford dixo  que estaba de acordo”.

Unhas tres semanas despois, Kissinger e Ford abordaron de novo o asunto de Cuba. “Coido que tarde ou cedo imos ter que fender Cuba; debemos humillalos”, comentou Kissinger ao presidente. Unha semana despois, Kissinger convocou a un equipo de seguridade nacional de alto nivel, entre eles o entón secretario de Defensa, Donald Rumsfeld (o mesmo que despois estaría no mesmo posto no goberno de George W. Bush), e ordenoulles preparar unha invasión ou bloqueo naval a Cuba, xunto con posibles accións económicas e políticas.

Non podían permitir que Cuba se metese en África, dixo Kissinger: “se o mundo decátase da nosa febleza a causa do debate interno (referíase á conxuntura pos Vietnam) en cousa de tres anos imos ter unha crise real”. Os planos que foron elaborados ofrecían unha ampla gama de opcións, que incluían minar os portos cubanos e ataques aéreos.

Este é só un dos episodios que Kornbluh, director do proxecto sobre Cuba no National Security Arquive, e LeoGrande, profesor e latinoamericanista da American University, contan no seu novo libro, baseado en centos de documentos secretos desclasificados e entrevistas con boa parte dos participantes nas case sempre secretas negociacións diplomáticas entre Washington e A Habana; ningún presidente dende Kennedy deixou de ter canles privadas coa illa.

Os encontros foron en aeroportos, cafés, hoteis de luxo e até noutros países, como México. Os interlocutores extraoficiais foron de todo tipo, explicaron os autores: dende unha xornalista de ABC News nos 60, un Premio Nobel (Gabriel García Márquez), unha filla de David Rockefeller, até políticos como o ex gobernador Bill Richardson e o ex presidente Jimmy Carter. No decurso destes diálogos discretos, algúns  diplomáticos de ambos os países fixeron amizade.

Revelaron que un dos interlocutores privados foi Paul Austin, o executivo da Coca Cola, enviado persoal do entón presidente Jimmy Carter. Austin viaxou a Cuba varias veces e falou con Fidel, primeiro, en 1978, e despois en 1980, para transmitir a vontade de Carter de mellorar relacións. A finais de 1980, Austin comezou a padecer Alzheimer o que o invalidaba para o papel. Mesmo así, estaba seguro de conseguir a normalización, mais todo se perdeu cando Ronald Reagan gañou as eleccións contra Carter. Os autores subliñaron que parte do propósito deste libro é ofrecer “leccións” a Barack Obama, quen como candidato e despois como presidente indicou que se era precisa unha “nova relación” con Cuba. “Pero se de verdade o creia, ppor que non o fixo?”, comentou Kornbluh. “Tiña oportunidade de logralo, xa que no Cume das Américas de 2015 en Panamá todo indicaba que Cuba, por decisión unánime de América Latina, estaría presente”.

Jeanette Regueiro – TSA Bruxelas

O tribunal internacional constituído en Bruxelas para tratar do bloqueo estadounidense contra Cuba pronunciou hoxe sexta feira 17, unha sólida sentenza na que establece que a intervención de sucesivos gobernos de Washington contra a illa dende 1962, viola o Dereito Internacional,  transgrede normas universais de convivencia e pode constituir delicto de Xenocidio. O fallo determina que o cerco económico, comercial e financeiro imposto por sucesivos titulares da Casa Branca, transgrede a Carta da ONU, que consagra o principio de soberanía, a Declaración Universal dos Dereitos Humanos e os acordos da Organización Mundial de Comercio, entre outras. Logo de escoitar as alegacións da Fiscalía e as testemuñas sobre o dano humano e económico do bloqueo, o tribunal lembrou que os gobernos dos EUA aplican este sistema unilateral coercitivo dende hai máis de 60 anos sen interrupción, con dano para as condicións de vida de todo un pobo e frustración constante dos seus obxectivos razonábeis de progreso.

O ditame precisa o alcance extraterritorial do bloqueo e o seu agravamento por causa da inclusión de Cuba nunha arbitraria lista de Patrocinadores do Terrorismo, establecida contra todo dereito polo goberno de Washington. O respectado xurista alemán Norman Peach, dixo que o bloqueo violaba o Pacto Internacional de Dereitos Económicos, Sociais e Culturais, de 1966. Cita a Convención de 1948 para a Prevención e a Sanción do Delito de Xenocidio, na conxectura de a hostilidade de Washington e o seu empeño en causar un sistemático dano colectivo encaixaren neste crime. A sentenza insta ao goberno dos EUA a cesar no bloqueo contra Cuba e compensar empresas e cidadania damnificada.

O presidente do Instituto Cubano de Amizade cos Pobos, Fernando González, agradeceu a eurodeputados e entidades promotoras do Tribunal a sua participación no foro. Nunha rolda de prensa conxunta, González e a eurodeputada Sandra Pereira, coidaron que malia a decisión dos xuíces carecer de condición legal vinculante, representa un valioso instrumento para continuar a loita polo fin do bloqueo, nomeadamente pola precisión e autoridade dos argumentos, e polos fidedignos testemuños e probas achegados durante o proceso, de parte de Cuba, Europa e os EUA.

A iniciativa do Tribunal contra o Bloqueo nace nas bancadas de Esquerda no Parlamento Europeo, co apoio de organizacións como A Esquerda, a Asociación Internacional de Xuristas Demócratas, a Rede de Advogados Demócratas de España, organizacións sindicais europeas, o extenso movemento de solidariedade con Cuba e as asociacións de cubanos residentes no exterior. De promover a iniciativa ocupáronse mulleres e homes de diferentes partidos de esquerda dentro do ente lexislativo, en nome dos países que representan. Dos EUA participaron o Gremio Nacional de Avogados, a Conferencia Nacional de Avogados Negros e a rede de solidariedade con Cuba.

Xuices e fiscais do tribunal analizaron testemuños de cubanos, cidadáns europeos e estadounidenses, vítimas do bloqueo en áreas coma a saúde, a cooperación internacional, as comunicacións e a esfera empresarial, entre outras.

A deputada do BNG Ana Miranda, integrada no Grupo dos Verdes, citou o prolongado labor de solidariedade da Asociación de Amizade Galego-Cubana Francissco Villamil, que neste ano celebra o seu 40 aniversario en defensa de Cuba e contra o bloqueo imperialista. Manu Pineda, do Grupo Confederal de la Izquierda Unitaria Europea/Izquierda Verde Nórdica (GUE-NGL) Sandra Pereira, do Partido Comunista Portugués, Clare Daly, de Independentes de Irlanda, e Leila Chaibi, de Francia Insumisa, trataron con Miranda do dano causado polas medidas de bloqueo, a súa extra-territorialidade, e as posicións da Unión Europea ao respecto; Homero Acosta Álvarez, secretario da Asemblea Nacional do Poder Popular de Cuba, expuso a situación actual no pais bloqueado e reparou nos danos causados polo ilegal cerco no pobo e na economía do país.

Na reunión interviron asemade os europarlamentarios italianos Maximiliano Smeriglio, Andrea Cozzolino, Pietro Bartolo e Dino Guiarrusso que condenaron a inclusión de Cuba na ilegal lista de Washington, de países patrocinadores do terrorismo e prestaron atención ás potencialidades de relación en sectores como a saúde, a educación e as áreas da alimentación e da ciencia aplicada.

O Secretario da Asemblea Nacional do Poder Popular de Cuba reuniuse posteriormente co vicepresidente do Parlamento Europeo, Marc Angel. A defensa do multilateralismo e da cohesión social foi un dos temas analizados neste encontro no que o dirixente cubano fixo reconto das consecuencias do brutal ataque dos EUA  contra a soberanía de Cuba. 

A beira dos deputados cubanos Tamara Valido Benítez, presidenta da Comisión de Atención aos Servizos, de Luis Morlote Rivas, vicepresidente da Comisión de Educación, Cultura, Ciencia, Tecnoloxía e Medio Ambiente, e de Fernando González Llort, Heroe da República de Cuba e presidente do Instituto Cubano de Amizade cos Pobos (ICAP), Acosta lembrou que este asunto concreto é o que maior atención recibe dende hai anos de parte da Asemblea das Nacións Unidas. Lembou que non hai un sector nin área social, económica, produtiva ou de servizos que non estea impactado polo bloqueo norteamericano que ten coma único propósito extraviar e subverter o proxecto humanista, de igualdade e xustiza social, construído democrática e soberanamente por Cuba.

Dixo que o vil e doloso propósito de privar ao pobo cubano de recursos indispensábeis para a sua vida, tipifica o delito de xenocidio, segundo a Convención Internacional de 1948 que prevén e sanciona esta grave ameaza e os seus efectos que trascenden a todo o mundo. Logo de resumir con exempros concretos as afectacións do bloqueo durante a alarma da pandemia,  Homero Acosta recordou que Joe Biden mantivo en todo as infames medidas do seu antecesor e aplicounas con idéntico rigor inquisitorial.

En nome dos científicos cubanos, Belinda Sánchez relatou o efecto do bloqueo económico norteamericano. Dende a experiencia de máis de 30 anos de traballo no Centro de Inmunología Molecular, fixo reconto da derrama causada polo bloqueo na institución consagrada ao desenvolvemento e produción de medicamentos innovadores e bio-similares para tratar o cancro, con detalle nas afectacións da xestión loxística, obrigada a contratar a terceiros os reactivos e materiais necesarios para a investigación científica e a produción.

En representación dos xuristas cubanos, Yamila González Ferrer referiu os danos causados por máis dunha trintena de leis, ordes executivas e recursos perniciosos varios que constituen a proba de ningún bloqueo foi ter sido tan abarcador, brutal e xenocida contra un pobo como o que EUA concentra contra Cuba.

Reparou Luis Morlote Rivas, presidente da UNEAC, nos perxuizos do bloqueo no campo da cultura, o seu efecto distanciador sobre a poboación e a disuasión que produce en artistas internacionais interesados en Cuba.