Farruco Sesto – Nós Diario

O ritmo da partida xeopolítica é tan intenso no xadrez internacional, que ás veces non é tan fácil seguirlle o paso para comprendela. Pois é evidente que os grandes movementos que de súpeto sacoden o taboleiro, como foron recentemente o cume dos BRICS en Sudáfrica coa súa ampliación a 11 países, o gran Foro Económico Oriental en Vladivostok, ou as rebelións nacionalistas do Sahel, non poden pasar desapercibidos.  Pero tamén hai outros movementos máis acoutados, que aínda que alumeen por un instante, deseguida corren o risco de se diluír na marea de noticias do día a día, tal como acontecéu na recente xira do presidente Nicolás Maduro pola República Popular China, e o seu encontro co presidente Xi Jinping.

É a este tipo de movementos, un pouco menos rechamantes, pero ben representativos da situación na partida de xadrez, é aos que hai que saber prestarlle o debido seguimento polo seu significado profundo.

Tal é o caso da xira do presidente Maduro, que vale a pena comentala, na súa condición reveladora da nova dimensión que alcanzou a relación entre Venezuela e China,  que aínda que vén de lonxe, inciada en 1973 e foi adquirindo un novo carácter a partir de 1999, é innegabel que chegou agora a un singular momento de esplendor e de máxima intensidade que se proxecta cara ao futuro.

Foi, xustamente, nese marco da xira presidencial, que tivo lugar a XVII Comisión Mixta de Alto Nivel (CMAN) China-Venezuela, a cuxa sesión final ampliada, realizada mércores 13 de setembro no Gran Palacio do Pobo, en Beijing, incorporáronse persoalmente os presidentes Xi Jinping e Nicolás Maduro.

 O máis importante dela, ao noso xuízo, nin sequera son os acordos de impportancia que se asinaron nas áreas de economía, xeoloxía, saúde (que inclúe transferencia tecnolóxica), minería, hábitat e vivenda, enerxía eléctrica e telecomunicacións, por citar máis trascendentes, senón a demostración dese nivel que adquiriu a relación entre os dous países, neste xusto período histórico en que o mundo da hexemonía occidental comeza a perder terreo, para abrirlle paso á realidade dun mundo pluripolar sen hexemonías.

Se tratamos de precisar a achega de China á ecuación que expresa este mundo novo que está a se consolidar, por riba do seu papel económico-produtivo de primeiro nivel, teriamos que destacar a calidade pacífica da súa política exterior, non só apegada ao dereito internacional en todo momento, senón tamén dotada dunha visión igualitaria das relacións e dun profundo respecto pola independencia e as características de cada país, sempre á procura dun desenvolvemento global e dunha seguridade global beneficiosa para o conxunto dos pobos.

Se, pola súa banda, tratamos de considerar a achega de Venezuela, ademais da súa condición de país con extraordinarias riquezas naturais de todo tipo, deberiamos salientar asemade, en termos políticos, sociais e humanos, a súa referencia como símbolo de dignidade e de resistencia activa fronte ao cruel bloqueo económico, comercial, comunicacional e financeiro a que se ve sometida, sen renunciar por iso, nin por un instante, á súa vocación de paz e de diálogo, doutrinariamente concretada na chamada Diplomacia Bolivariana de Paz.

Un recurso moi sinxelo, e se cadra extrapolítico, para valorar na súa verdadeira importancia ese novo estadio da relación China-Venezuela, consiste en prestar atención ao nome que lle deron os presidentes Xin Jiping e Nicolás Maduro, tal como consta nos documentos subscritos.  Na cultura chinesa, é bastante frecuente denominar as políticas propias con nomes de resonancias poéticas, con todo o peso metafórico que poida cargar o nome elixido. Quen non se acorda da “Campaña das Cen Flores” (Que cen flores ábranse e florezan cen escolas de pensamento) ou a “do Gran Salto Adiante”, ou xa na nosa época, “A Franxa e a Ruta”?

Pois ben, desde esa óptica é significativa a caracterización que China dálle ás novas relacións con Venezuela, se atendemos ás calidades con que se definiu. En palabras de propio presidente Xin Jinping á audiencia no Palacio do Pobo: “Compráceme anunciar xunto a Vostede -presidente Nicolás Maduro- a elevación das relacións entre China e Venezuela a unha asociación estratéxica A TODA PROBA E TODO TEMPO”

Mao Zedong dicía con acerto: “Estratexicamente debemos desdeñar a todos os nosos inimigos, pero tácticamente debemos tomalos moi en serio”. Arestora, a China liderada por Xi Jinping, a quen parece tomar tamén moi en serio, pero nun sentido creador e positivo, é aos seus numerosos amigos no mundo, como é o caso da Venezuela Bolivariana.

Prensa Latina – Tradución de Terra Sen Amos

En horas da noite do 24 de setembro de 2023, produciuse un ataque terrorista contra as instalacións da Embaixada de Cuba en Washington, cando un individuo lanzou dende a beirarrúa dous cocteles Molotov ppor riba do valado da instalación, que impactaron na parede frontal da misión diplomática. Non se produciron danos ao persoal que se atopaba non interior da sede. A solicitude da misión diplomática cubana, oficiais do Servizo Secreto dos EUA tiveron acceso ás súas instalacións para certificaren os efectos da acción violenta perpetrada. O presidente Díaz-Canel denuncióu o atentado terrorista e esixiu explicación das autoridades.

“Aos grupos anti-cubanos quédalles só o recurso a violencia ante a  bancarrota moral do seu odio contra Cuba e a impunidade que se arrogan. De maneira regular, nos intercambios oficiais que sostén a Embaixada co Departamento de Estado dos EUA, alertouse que a conduta permisiva das axencias locais de cumprimento da lei fronte accións violentas, poden estimular a comisión de feitos desta natureza”, comentou o Ministerio de Estado cubano.

O MINREX sinalou asemade que é este o segundo ataque violento contra a sede diplomática de Cuba en Washington, dende abril de 2020. “Na noite daquel día, un individuo de orixe cubana, ergueito e brandindo un fusil de asalto no medio da rúa da capital estadounidense, disparou un refacho de trinta balas contra o edificio do consulado. Non houbo por sorte naquela altura danos para o persoal que se atopaba dentro do edificio, malia a importancia dos prexuízos materiais”.

Na nota de Cuba recórdase que por volta de tres anos, o autor do atentado aínda espera ser xulgado e o goberno dos Estados Unidos recusa cualificar o feito como un acto terrorista.

A Convención de Viena sobre Relacións Diplomáticas establece como obrigación especial dos Estados Unidos, como Estado receptor da legación, adoptar todas as medidas precisas para protexer os locais da embaixada contra toda intrusión ou dano para evitar que se turbe a orde na misión ou se atente contra a súa dignidade.

O Ministerio de Relacións Exteriores condena esta acción terrorista e espera que o Goberno dos EUA respecte a Convención de Viena sobre Relacións Diplomáticas, no interese de evitar repeticións destes feitos. “Advertimos máis unha vez sobre a mensaxe que a actitude do goberno estadounidense transmite fronte a ameazas deste tipo contra a sede diplomática cubana, pero tamén contra as doutros países na cidade de Washington D.C.” sinalou o Ministerio ao tempo que chamaba a atención sobre “a dobre medida que o goberno dos EUA emprega para atender o seu presunto compromiso contra o terrorismo”.

Berenice Sobral – TSA Habana

O manifesto do Cume da Habana recusa a imposición de normas con impacto extraterritorial e todas as medidas económicas coercitivas contrarias a dereito, incluídas as sancións unilaterais contra os países en desenvolvemento; as existentes deben cesar de feito inmediato pois non só socavan os principios consagrados na Carta das Nacións Unidas e a Lei Internacional, senón que constitúen un atranco maior para o avance da ciencia, a tecnoloxía , o progreso material e moral e a plena consecución do desenvolvemento económico, en particular nos países atrasados. “Xa é ben hora de o Sur cambiar as regras de xogo”, comentou o presidente de Cuba, anfitrión dun centenar de xefes de Estado y de Goberno durante dúas longas xornadas de debate no pazo das convencións de Habana.

O G77+China, no que intervén o 80% da poboación do mundo, subliña que as medidas coercitivas unilaterais son unha ruína para os dereitos humanos, o desenvolvemento e o acceso á alimentación. As leis extraterritoriais impiden aos países afectados a asistencia sanitaria, o dereito a recibiren axuda externa e subministracións humanitarias e facilitan a intervención ilegal dos bens propiedade da nación en contra do que determina o Dereito Internacional.

De cara a Asemblea Xeral da ONU, que abrirá na vindeira Terza 19, culturas e voces de Asia, África, América Latina e o Caribe amosaron na Habana pleno acordo en que a cooperación do Sur Global pode dar resposta aos desafíos  concretados no Cume e particularmente os que se refiren ao progreso da ciencia, a tecnoloxía e o anovamento.

Cuba foi obxecto , como anfitrión da cita, dunha manifesta expresión internacional de solidariedade coa recusación terminante do bloqueo que padece dende hai máis de 60 anos, e por ser repetidamente citada como exemplo dun desenvolvemento científico construido a retesío do bloqueo dos EUA.

Rosa Miriam Elizalde – La Jornada

O Grupo dos 77 mais China  comezou na Habana o Cume, núcleo solidario dos pobos que seguen a viver baixo o peso de pantasmas atafegantes: o racismo, o imperialismo, a débeda externa e as pegadas que deixou sobre a súa pel un falso proceso de descolonización. As expectativas por esta reunión do 15 e 16 de setembro, á que asisten máis de cen países, a maioría a nivel de presidentes e delegacións principais, é simultánea cunha situación de asedio de parte de Estados Unidos e das principais potencias occidentais, como nunca sucedera na historia deste bloque multilateral. Tamén, nun momento de crise económica para Cuba duramente bloqueada, polo que o ministro de Estado,  Bruno Rodríguez, en conferencia de prensa, anunciou un Cume austero.

As nacións que integran o G77 + China cobren a terceira parte da superficie do planeta e teñen unha poboación combinada de 6. 400 millóns de persoas, máis do 80 por cento mundial. Existe desde 1964 como iniciativa do Movemento Non Aliñado e é a máis ampla e diversa agrupación do Sistema das Nacións Unidas.

Malia promesas, discursos e plans da ONU en máis de medio século, o modo de vida dos desenvolvidos xamais se realizou nos subdesarrollados, porque as cadeas de subordinación entre os dous sobredeterminan unha economía interdependiente e egoísta. Para empeorar as cousas, co paso dos anos foi aparecendo en todos os confíns do planeta unha sorte de desenvolvemento desigual, con franxas infinitas de Sur no Norte e unha migalla de nortes no Sur.

Hai datos desalentadores por todos lados que reforzan aquela idea de Carlos Monsiváis sobre o atraso, esbozada no seu libro Días de Gardar, onde «o eterno retorno é a precaria e atroz sensación continua que nos informa de que isto xa o vivimos, de que isto xa o tentamos, de que isto xa fracasou». Sen ir máis lonxe, na metade do prazo fixado para o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sostibel da ONU, hai consenso de que non se dará atinxido ningunha das metas fixadas para 2030. Nese ano seguirán vivindo na pobreza extrema 575 millóns de persoas (sete por cento da poboación mundial) 3000 millóns de nenos e mozos non saberán ler nin escribir e máis de 3000 millóns de persoas veranse afectadas pola degradación do planeta.

Segundo o ministro de Estado de Cuba, mesmo así, hai esperanzas. O Cume da Habana seguirá apostando por unha nova orde económica internacional como reclamo histórico do Grupo, pero con realismo e propostas concretas, tal que dinamizar o papel da ciencia, a tecnoloxía e o anovameno en función do desenvolvemento, partindo do potencial dos 134 membros.

Desafios actuais do desenvolvemento: papel da ciencia, a tecnoloxía e o anovamento é o tema central do encontro, que valorará a proposta de Cuba de reactivar o Consorcio de Ciencia, Tecnoloxía e anovamento para o Sur (Costis), presentado no Primeiro Cume Sur da Habana, no 2000. De adoptarse a decisión, permitirá promover proxectos de investigación conxuntos e reducir a dependencia dos mercados occidentais, nun momento no que a illa anunciou que traballa en máis dun centenar de ensaios científicos relacionados coa loita contra o cancro, a COVID-19 e outras enfermidades que castigan á humanidade.

O cume prodúcese nun contexto de ampliación das economías emerxentes, marcado polo fito da expansión dos BRICS que superan ao club dos sete países máis ricos do mundo en termos de produto interno bruto. Posúen aliás as grandes reservas de recursos naturais e son o eixo emerxente no desenvolvemento científico e tecnolóxico, incluída a intelixencia artificial. Ou o Sur lidera campos estratéxicos en tecnoloxía e ciencia para mellorar a vida cotiá dos seus cidadáns e desterrar a pobreza, ou será o perpetuo subalterno doutros países, sen máis solución que o abismo.

A pregunta que vén a seguir  fíxoa o correspondente da axencia EFE ao ministro Rodríguez: cal é o risco de a Declaración Final deste Cume quedar en retórica común, porque o Grupo non ten mecanismos establecidos para a acción? «Este é un mundo pouco democrático, pero espero que haxa un mínimo de consideración nos Estados ricos e industrializados, que deben recoñecer que o que ocorra coas nacións do Sur é motivo de supervivencia para as do Norte. Navegamos no mesmo barco en augas procelosas e salvámonos todos como especie ou non se salvarán nin sequera os multimillonarios», respondeu o ministro de Estado de Cuba.

Devi Kumari – TSA Nova Delhi

Lula dixo no Cume do G20 que o o bloqueo dos EUA contra Cuba é unha agresión inaceitábel e ilegal que esta a causar grave dano a poboación da illa e que o pretexto do governo de Washington de estar o goberno cubano implicado no acubillo de terroristas era infame ,falso e criminal. As opinións do presidente do Brasil apareceron no popular medio Firstpost,  Lula afirmou que era escandalosamente falsa a imputación de a nación caribeña estar colaborando co terrorismo. Nunha extensa entrevista o presidente recordou que Cuba leva  60 anos sometida a un cerco económico, comercial e financeiro de Washington que desbarata os obxectivos de progreso da illa.

O presidente do Brasil avogou pola eliminación da falsa campaña anti-terrorista contra Cuba e dixo que, na súa experiencia de máis de 30 anos de visitar a illa, a ficción dos centros de adestramento de terroristas ou de armas de destrución masiva só apareceu na propaganda da CIA. “E por estas razóns, na miña primeira oportunidade transmitireille ao presidente norteamericano, Joe Biden, a urxente necesidade de cesar o acoso da nación caribeña; aos meus 50 anos xa estaba en contra do bloqueo e  agora que teño 77, sigo sen entender por que continúan esa política contra Cuba”.

Lula estendeu a súa crítica ao intervencionismo baseado en falsos argumentos que é realidade criminal en Cuba e que se prolonga a Venezuela, Irán, Siria e Corea do Norte. No seu ver, esas políticas son armas peores cas bombas, pois as súas vítimas son mulleres, nenos, o pobo en xeral polo que era urxente cambiar ese comportamento e construir outra maneira de facer política no mundo para o planeta aprender a vivir en paz e harmonía.

Na actualidade, catro paises figuran na lista negra creada polo goberno de Washington e contraria a legalidade internacional de Estados Patrocinadores do Terrorismo: Cuba, Corea do Norte, Irán e Siria o que significa que calquera empresa, individuo o Estado que manteña relación económica ou financeira con estes paises será sancionado e os seus fondos embargados arbitrariamente.